Edmund Kruppik - zawsze naprzód!

Edmund Kruppik urodził się 8 sierpnia 1890 roku w Skrzetuszu jako syn miejscowego nauczyciela Jana i jego żony Weroniki z Surmów. Po ukończeniu w rodzinnej miejscowości szkoły elementarnej, dalszą wiedzę zdobywał w gimnazjum i liceum w Rogoźnie. Później pracował w kilku majątkach ziemskich, gdzie zdobywał cenne doświadczenie w zarządzaniu.

Edmund Kruppik (trzeci z prawej) w czasie I wojny światowej

Być może jednak nie mówilibyśmy dzisiaj o Edmundzie, gdyby nie to, że w 1913 roku został wcielony do 41 pułku artylerii polowej w Głogowie. To właśnie wojna stała się bowiem jego żywiołem. Edmund bardzo szybko uzupełnił swoją edukację w szkole podchorążych, w 1916 r. był już podporucznikiem. Walczył zarówno na froncie zachodnim jak i wschodnim (m.in. za walki pod Verdun otrzymał Krzyż Żelazny). Aż 4-krotnie został ranny.

Edmund Kruppik w wojskowym lazarecie

Na początku 1919 roku Edmund Kruppik zameldował się do służby powstańczej w Gnieźnie, skąd skierowano go do stolicy Wielkopolski, gdzie miał zająć się formowaniem artylerii. Został dowódcą baterii, a w kwietniu 1919 roku awansował do stopnia porucznika. Edmund uczestniczył m. in. w zażartych bojach pod Ostrzeszowem (maj).

Edmund w mundurze niemieckim

31 stycznia 1920 r. Kruppik wraz ze swoją jednostką wyruszył do starcia z bolszewikami. Tutaj nasz bohater okrył się prawdziwą sławą, pokazując pełnie swoich umiejętności. Przede wszystkim cechowała go niezwykła odwaga. Kruppik stosował taktykę, w której to jego bateria rozpoczynała walkę jako pierwsza. Pozbawiona wszelkich osłon była wysuwana przed inne jednostki, siejąc nie tylko ogromne straty personalne w szeregach wroga, ale także drastycznie uderzając w jego morale. Dowódcy trzeciej baterii towarzyszyło nawet hasło „Zawsze naprzód!”, które stało się później zawołaniem całej jednostki.

Edmund Kruppik w wojsku polskim

Zwycięskie walki trwały aż do 16 lipca 1920 r., gdy oddział Kruppika, zajmujący się osłanianiem odwrotu głównych sił spod Gieranonic, doznał znaczących strat. Przeżyło tylko kilku żołnierzy, którzy wraz z dowódcą rozpoczęli ciężki nocny marsz przez bagna. Kruppik nie pozwolił, aby pozostawić kogokolwiek na pobojowisku. Ciężko rannego telefonistę Skorupkę niósł na własnych plecach aż do momentu, gdy postrzelono go ponownie – tym razem już śmiertelnie. Po udanym odwrocie, Kruppika oddelegowano do Leszna, gdzie powierzono mu misję odbudowy baterii, z którą chwilę później ruszył na front w okolice Biedrujska.

3 bateria dowodzona przez Edmunda

Po powrocie z wojny, naszego bohatera czekał kolejny awans na stopień kapitana. 23 października 1920 r. został pierwszym żołnierzem swojego pułku, który otrzymał order Virtuti Militari. Dziękowali mu przełożeni, łącznie z samym Józefem Piłsudskim. Co ciekawe, Edmunda Kruppika można odnaleźć na jednym z dzieł, znanego w międzywojniu malarza batalistycznego Stanisława Bagińskiego.

Uroczystość odznaczenia bohaterów wojny z bolszewikami

Uroczysty obiad u Marszałka. Edmund nachyla się przy stole

W 1922 roku, Kruppik został przeniesiony w stan spoczynku. Za postawę w czasie wojny przyznano mu na własność majątek w Połajewie. Po jego parcelacji w roku 1932 r. Kruppik rezydował w przez rok w Henrykowie, a w latach 1933-1937 r. w Krępej. Po tym czasie, nasz bohater zarządzał majątkiem Bagrowo należącym do Fundacji Kórnickiej.

Park w Giżewie. Małżeństwo Kruppików w centrum fotografii

W okresie międzywojennym Edmund był bardzo częstym gościem w Giżewie. Wszystko oczywiście za sprawą jego małżeństwa z Mieczysławą Przybyszewską, do którego doszło w roku 1934. Było to jego drugie małżeństwo (po śmierci Stanisławy Kluge, z którą miał dwóch synów – Eugeniusza, który zmarł wkrótce po urodzeniu oraz Zbigniewa). Kruppik nie ograniczał się tylko do kurtuazyjnych wizyt u teściów, przebywał w Giżewie tak często jak było to możliwe. Szczególnie cenił sobie towarzystwo szwagra Zbigniewa – także żołnierza. W 1935 roku Mieczysława Przybyszewska urodziła syna Jana, który pójdzie w ślady wuja i także zostanie oficerem marynarki, choć już handlowej.

Wizyta w Giżewie. Edmund stoi po środku, siedzą: Mieczysława oraz jej rodzice - Józef i Helena. Na kolanach seniora rodu Zbigniew Kruppik

Ziemiańską sielankę przerwał wybuch II wojny światowej. Już na jej początku Kruppik nawiązał kontakty ze środowiskiem konspiracyjnym. Został wojskowym komendantem Narodowej Organizacji Bojowej w Środzie, a od 1941 r. mianowano go na dowódcę plutonu kadrowego Inspektoratu Rejonowego w Środzie, a także dowódcę sztabu formowanego 68 pułki piechoty. Biorąc pod uwagę, niezwykle ciężkie warunki dla działań w Kraju Warty, Kruppik skupił się przede wszystkim na szkoleniu żołnierzy i gromadzeniu broni do ewentualnego powstania.

29 lutego 1944 r. został aresztowany wraz z synem Zbigniewem. Obaj mimo tortur nie wydali swoich kompanów ani planów organizacji. Edmund trafił do posiadającego złą sławę poznańskiego Fortu VII, później do obozu w Żabikowie. Ostatecznie zmarł 30 września 1944 roku w obozie Gross Rosen, a jego syn wiosną następnego roku w Mauthausen.

Mieczysława Kruppik z synem - Janem

Ciała Edmunda Kruppika nigdy nie odnaleziono. Pozostały jedynie fotografie i wspomnienia szczęśliwych chwil nad Gopłem.