Biografia Tadeusza Grabskiego herbu Wczele - właściciela majątku ziemskiego w Leszczach

Tadeusz Grabski
Źródło: kujawsko-pomorskie.regiopedia.pl

Tadeusz Grabski h. Wczele (a właściwie Tadeusz Jan z Grabu Grabski h. Wczele) urodził się 20 sierpnia 1875 roku w Skotnikach. Był synem Józefa i Bronisławy. Jego ojciec był zasłużonym dla Kujaw działaczem, m.in odpowiedzialnym za rozwój przemysłu w Kruszwicy i Inowrocławiu. Tadeusz był gruntownie wykształcony. Studiował prawo na Uniwersytecie w Berlinie i Heidelbergu. Udało mu się zdobyć tytuł doktora obojga praw. W Berlinie odbył także służbę wojskową- służył bowiem w pułku kawalerii armii Cesartstwa Niemieckiego.

Działał w szeregu organizacji o charakterze gospodarczym i społecznym. W tym miejscu wymienię jedynie, iż był członkiem kruszwickiego kółka rolniczego, dozoru kościelnego parafii w Ostrowie nad Gopłem, Towarzystwa Gimnastycznym „Sokół“, a także członkiem komitetu działającego na rzecz popierania polskich kandydatów w wyborach parlamentarnych.

1 stycznia 1905 roku stał się właścicielem majątku ziemskiego Leszcze. Tutaj podjął się m.in gruntownej przebudowy dworku w rezydencję pałacową. Efekt prac najlepiej jednak przekażą załączone przeze mnie źródła fotograficzne.

Rezydencja Grabskich. Leszcze, 1917 r.
Źródło: Archiwum prywatne Pana Krzysztofa Grabskiego

Tadeusz Grabski podjął się zadania ufundowania w Leszczach samodzielnej parafii.Po pożarze kościoła parafialnego w Rzeczycy (1811 rok) tutejsi parafianie podzieleni zostali między kościoły w Ostrowie i Chełmcach. Ponad sto lat później Tadeusz Grabski pobudował w parku dworskich kaplicę mogącą pomieścić około 400 dusz. Jego starania utrudniły trudności prawne,a także zawirowania natury moralnej. Ostatecznie zaś plany jego pokrzyżowała śmierć w 1934 roku.  W tym samym czasie Kuria Metropolitalna w Gnieźnie wydała zgodę na budowę kościoła w nieodległym Brześciu. Tadeusz Grabski spoczął w podziemiach ufundowanej przez siebie kaplicy, poźniej jego ciało zostało ekshumowane i złożone w kaplicy rodowej na cmentarzu parafialnym w Piaskach.

Kaplica w parku dworskim. Leszcze, 1936 rok
Źródło: Archiwum Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie

W roku 1921 Tadeusz Grabski poślubił Anielę Nieżychowską, z którą miał 3 dzieci: córki Bronisławę i Jolantę oraz syna Jeremiego.

Tadeusz Grabski to postać niewątpliwie barwna co i kontrowersyjna. Do dziś można usłyszeć historię opowiadaną przez lokalną społeczność, iż zabił swoją żonę. Wszystkich jednak uspokajam- Tadeusz nic złego Anieli nie zrobił. Zmarła śmiercią naturalną w 1979 roku, a więc przeżyła męża o ponad 40 lat. W każdej plotce jest jednak ziarnko prawdy, ale to już temat na zupełnie inny felieton.